-
1 акцентуация
ж; лингв.баҫымдар системаһы -
2 акцентология
1. ж лингв.акцентологиябаҫымдар тураһындағы тәғлимәт, тел ғилемендә баҫымдар системаһын, уларҙың үҫешен йәки билдәле тарихи осорҙағы торошон өйрәнеүсе бүлек2. ж см. акцентуация -
3 альбумины
мн.; биохим.аҡһымдар, альбуминдарһыуҙа иреүсән ябай тәбиғи аҡһымдар төркөмө -
4 оправдать
сов. кого-что; в разн. знач.аҡлау -
5 приходо-расходный
прил.; бухг.керем-сығым(дар)...ы, керем-сығымдар яҙыла торған -
6 трата
-
7 шаг
1. маҙым, атлам2. мзвуки шаговаяҡ тауыш(тар)ы3. мтемп движения при ходьбе, походкааҙым, йөрөш, атлауускорить шаг — аҙымды тиҙләтеү, тиҙерәк атлау
замедлить шаг — атлауҙы аҡрынайтыу, аҡрыныраҡ атлау
идти мелкими шагами — ваҡ аҙымдар менән атлау, ваҡ-ваҡ атлау
4. м перен.аҙым, хәрәкәт, сара5. м тех.аҙым, ара, ҙурлыҡчерепашьим шагом идти (двигаться) вперёд — бик яй үҫеү, бик бәләкәй уңыштарға ирешеү
в нескольких (двух, трёх) шагах — бик яҡын, эргәлә
на каждом шагу; что ни шаг — өҙлөкһөҙ, бер туҡтауһыҙ, аҙым һайын
один шаг (на шаг) от чего, до чего — бик яҡын
шаг за шагом: — 1) яй ғына, саҡ-саҡ
2) тайпылышһыҙ, эҙмә-эҙлекле рәүештә; шагом марш! — атларға!
отбивать (печатать, чеканить и т.п.) шаг — шаҡылдата баҫыу, матур итеп атлау
идти (шагать) шаг в шаг с кем — бер аяҡтан атлау, бер тактта атлау
сбиться с шага — тигеҙ атламау, такттан тайпылыу
ни на шаг; ни шагу — бер ҡайҙа ла, бер аҙым да
ни шагу назад (дальше, вперёд и т.п.) — урындан ҡуҙғалмаҫҡа
-
8 академизм
1. макадемизмғилми эштә һәм уҡыу дәрестәрендә фәҡәт теорияға таянған йүнәлеш2. макадемизмһынлы сәнғәттә классик үрнәктәргә эйәргән традицияларҙы алған, яңы ағымдарға ҡаршы көрәшкән йүнәлеш -
9 антитела
мн.; биол., хим.антиматдәләрорганизмға сит аҡһымдар, бактериялар, уларҙың ағыуын һ.б. индергәндә, унда барлыҡҡа килгән матдәләр -
10 безубыточность
жзыянһыҙ, зыян күрмәү, сығымдар артмау -
11 высчитать
1. сов. чтоһанап (иҫәпләп, хисаплап) сығарыу, һанау, иҫәпләү2. сов. чторазг.тотоп (алып) ҡалыу, тотоуаҡсаны -
12 вышагивать
несов.; разг.атлау, атлап йөрөүэре йәки тигеҙ аҙымдар менән -
13 глубинный
1. прил.тәрәндәге, тәрәндән2. прил.төпкөл, төпкөлдәге -
14 годичный
-
15 добавочный
өҫтәлмә, өҫтәмә, өҫтәп бирелгән -
16 затрата
1. жтотоу, тотоноу, түгеү, сарыф итеүкөс, ваҡыт һ.б. ҡарата2. жобычно мн. затратысығым, тотолған аҡса (мал, бол) -
17 издержки
-
18 крупный
1. прил.эре2. прил.эре һөйәкле (кәүҙәле)3. прил.ҙур, оло4. прил.ҙур, оло, мөһимкрупный рогатый скот — һыйыр малы, мөгөҙлө эре мал
-
19 метр
I1. мметроҙонлоҡ үлсәү берәмеге2. мметрбер метр оҙонлоҡтағы линейкаII1. мметрәҙ. шиғырҙа баҫымлы һәм баҫымһыҙ ижектәрҙең билдәле рәүештә теҙелеүе2. м муз.метрмузыкаль тактта төрлө көстәге һуғымдарҙың дөрөҫ сиратлашыуы -
20 набавить
сов. что, чегоөҫтәү, арттырыу, ҡушыу, күтәреү
См. также в других словарях:
шағымдар мен өтініштер кітабы — (Книга жалоб и заявлений) ҚР Қарулы Күштерінің Тәртіп туралы ережелеріне сәйкес әр әскери бөлімде, кемеде, мекемелерде, оқу орындарында болатын кітап. Әскери қызметшілерден түсетін барлық шағымдар мен өтініштер осы кітапқа енгізіледі. Мұнда әрбір … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
аралас зақымдар — (Комбинированные поражения) ядролық жарылыстың барлық немесе бірнеше зақымдау факторларының бір уақытта әсер етуі салдарынан адамның алған жарақаты. Аралас зақымдану жарақаттың үлкеюіне әкеліп соқтырады, сәулелену ауруы зақым мен күйіктің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
сырғалаң сылқымдар — (Шығ.Қаз.: Тарб., Ү Н.) жұмыста тұрақсыз адамдар. С ы р ғ а л а ң с ы л қ ы м д а р ғ а салынды («Ү Н. кол.», 1938, №35) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Постмодернизм — (лат. рost – кейін, фр, moderne – жаңа, қазіргі) өнер, философия, психология, тарих, теология саласында және қазіргі мәдениеттің басқа сфераларындағы әр текті концепциялардың жиынтығы. Бұл термин XX ғ. басында Еуропада мәдени өзгерістерді… … Философиялық терминдердің сөздігі
Инь және Ян — бірін бірі толықтыратын екі күшті немесе өмірдің барлық аспектілері мен құбылыстарын қамтитын екі принципті білдіретін қытай философиясындағы ұғымдар. Инь жер, әйел бастама, қараңғылық түнек (тьма), енжарлық (пассивность) және жұту (поглощение)… … Философиялық терминдердің сөздігі
Универсалийлер — (лат.universalis – общий, всеобщий – жалпы) – жалпы ұғымдар. Антикалық дәстүрде оларды (унив.)түсінуде (түсіндіруде) екі альтернативтік бағытты байқауға болады. Бір жағынан, Платонның философиялық моделі (үлгісі): жалпы ұғымдарға (идеяларға)… … Философиялық терминдердің сөздігі
Христиандық — (гр. Хristos помазанник Божий – маңдайына бақ қонған, Құдайдың сүйген құлы) – буддизм және исламмен қатар үш әлемдік діндердің бірі. Оның негізгі қайнар көздері Қасиетті Жазу – Інжіл (Библия ) және Қасиетті Аңыз – соборларда жасалған догматтар,… … Философиялық терминдердің сөздігі
РБЭ — (Биологический эквивалент рентгена (БЭР)) биологиялық әсері 1 Р. грамм сәулелену әсеріне эквивалентті, өтіп кететін сәулеленудің (альфа сәулелену, бета сәулелену немесе нейтрондық ағымдар) кез келген түрінің саны (дозасы) … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
рентгеннің биологиялық эквиваленті — (Биологический эквивалент рентгена (БЭР)) биологиялық әсері 1 Р. грамм сәулелену әсеріне эквивалентті, өтіп кететін сәулеленудің (альфа сәулелену, бета сәулелену немесе нейтрондық ағымдар) кез келген түрінің саны (дозасы) … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
тәртіптік жарғы — (Дисциплинарный устав) онда әскери тәртіптің мәні мен негізгі талаптары, марапаттау және жазалау шаралары, командирлер мен басшы адамдардың құқығы, жауынгерлерден түскен шағымдар мен өтініштер және оларды қарау тәртібі баяндалған құжат … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
түйдек зақым ошағы — (Очаг комбинированного поражения) жаппай зақымдаушы қарудың екі немесе одан да көп түрінің, сондай ақ қарсыластың басқа да шабуыл құралдарының әрекет әсері нәтижесі шегінде жерді және ондағы объектілерді зарарсыздандырумен байланысты құтқару және … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу